Swahili (Sprache)

Über d`Lüüt "Swahili" stönd d`Sache im Artikel Swahili (Gesellschaft). I dem Artikel gaats nur um d`Spraach.

S Gebät *Euse Vater* uf Kiswahili (Karmeliterchloschter uf em Ölbärg z jerusalem)

Kiswahili (uf Tüütsch au: Swahili) isch e Bantuspraach z Ostafrika.

De Begriff Kiswahili isch es arabischs Leenwort, abgleitet vo السواحلي (As-Sawahili). Das bedüütet Küstebewoner. Das chunt vo de lange historische Bezieige zwüsched de arabische Händler, won übers Meer cho sind, mit de Bewoner vo de ostafrikanische Küste.

S'Präfix ki (Nominaalkchlass 7) weert i vele Bantuschpròòche pruucht zom Schpròòchbezäichnige wedrgèh, äso z. Bsp. Kikongo (dasch è wechtigi Schpròòch ide dèmokchraatische Rèbublikch fom Kchònggo òdr Kiswisi (das bedüttet "Schwizrdütsch")).

Näbem Araabischen esch Kiswahili di wechtigscht Schpròòch z'Afrikcha. Es hèt sogaar Frsüèch gèh, Kiswahili zor Schpròòch fom ganze Kchòntinänt z'mache. Pruucht weert Kiswahili abr haupzächli z'Oschtafrikcha (Tansaniia, Keenia, Uganda, Ruanda, Burundi, ond Oscht-Kchònggo). Z'Tansaniia chöne's öppe 70-80% fode Befölkchèrig, z'Keenia 60-70%, ide Pròwenz "Shaba" (Kchònggo) nò öppe t'Höufti foden Iiwònr, in Uganda, Ruanda ond Burundi chas nòn è Drettu fode Lütt.

Di äigèntlèche Muètrschpròòchlr chöme fodr Ensle Sansibar. Aui andère Lütt, wo Kiswahili ä nò flüüssnd rède, händ i dr Règu en andèri Muètrschpròòch. Eläi z'Tansaniia chöne's öppe 5 Milioone Lütt. Insgesamt gez 30-50 Milioone Schprächr lingua franca.

Kiswahili esch sitt 1961 t'Amzschpròòch fo Tansania. Z'Keenia ond in Uganda hèz de Schtaatuss fonère Nazionaalschpròòch.

Im Juli 2004 isch am Gipfelträffe vo de Afrikanische Union beschlosse worde, das Kiswahili Amtsspraach segi.